Argithea Mountain Race

Στην Καρδιά των Αγράφων. Ανασκόπηση αγώνα και πολλά άλλα

Mετάφραση: Χαρα Θωδη

JUNE 19, 2024 | PETRILO, AGRAFA | 10 MIN

Agrafa

N 39°16'15.7"
E 21°35'45.3"

Όπως πολλές φορές συνηθίζω να κάνω, ξεκίνησα για τον αγώνα με το ποδήλατο. Τη δεύτερη μέρα το απόγευμα, αφού είχα διανύσει 90 χιλιόμετρα, είχα μπροστά μου μια τελευταία, μεγάλη και απότομη ανάβαση. Σχεδόν 1000 μέτρα πάνω, αλλά πίστευα ότι θα έφτανα στο Πετρίλο – την αφετηρία και τον τερματισμό του ορεινού αγώνα της Αργιθέας – εγκαίρως για το βραδινό. Καθώς ανέβαινα αργά στις απότομες πλαγιές, η πίστη μου εξασθενούσε όλο και περισσότερο. Τελικά, αποφάσισα να ελέγξω  στον χάρτη, πόσο μακριά ήμουν από τον προορισμό μου. Φανταστείτε την έκπληξή μου όταν αποδείχτηκε ότι δεν μπορούσα να φτάσω στο Πετρίλο μέσω κάποιας ήπιας κοιλάδας. ‘Επρεπε να ανέβω στο πέρασμα του Αγίου Νικολάου σε υψόμετρο 1.500 m και να κατέβω 400 m. Η συνολική ανάβαση δεν είναι 1000 αλλά 1600 m, και η απόσταση δεν είναι περίπου 30 km, όπως νόμιζα, αλλά 45 km. Δεν κατάφερα να το κάνω. Έμεινα μια νύχτα σε ένα εγκαταλελειμμένο ξενοδοχείο, στη μέση του δάσους, κάπου σε υψόμετρο 900 μ. Την επόμενη μέρα έφτασα στο Πετρίλο, ακριβώς στην ώρα για ένα καθυστερημένο πρωινό. Αυτή η αρχική περιπέτεια μου, δείχνει εκ πρώτης όψεως πόσο υποτιμημένα είναι αυτά τα βουνά. Δεν είχα συνειδητοποιήσει  ότι αυτό που απλώθηκε μπροστά μου ήταν τα Άγραφα.

Do you like my website?

The Path of Your Dreams

From Chora Sfakion to Elafonisi Beach
Crete E-4
Imagine the path of your dreams. The one from your childhood, from the times you couldn’t read yet, you saw almost nothing but you were already addicted to looking at maps.

READ MORE

Αργιθέα και Άγραφα

Τα Άγραφα είναι η πιο άγρια ​​και δυσπρόσιτη περιοχή των ελληνικών βουνών. Βρίσκεται στο κεντρικό τμήμα της χώρας, για να το πούμε με απλά λόγια, στο τρίγωνο μεταξύ των πόλεων Μουζάκι, Καρπενήσι και Άρτα. Ένα τέτοιο τρίγωνο που σχεδιάζεται στον χάρτη έχει πλευρές μήκους περίπου 60-70 km, επομένως είναι μια περιοχή αρκετές φορές μεγαλύτερη από τον ορεινό όγκο του Ολύμπου ή ολόκληρη την οροσειρά Τάτρα (Πολωνική και Σλοβακική). Τα στοιχεία για τον αριθμό των κατοίκων δεν είναι ακριβή, αλλά σύμφωνα με τη Wikipedia, η κοινότητα των Αγράφων (μικρότερη από την οροσειρά των Αγράφων) κατοικούνταν από 5.983 άτομα το 2021, γεγονός που δίνει μια μέση πυκνότητα πληθυσμού 6,5 άτομα/km2 (!). Ωστόσο, οι αριθμοί που αναφέρονται δεν δίνουν μια πλήρη εικόνα του πόσο απρόσιτη και απομονωμένη είναι αυτή η περιοχή. Σήμερα, στα Άγραφα υπάρχουν ασφαλτοστρωμένοι δρόμοι (αν και μερικές φορές γίνονται χωματόδρομοι), αλλά οι κάτοικοι πολλών χωριών πρέπει να οδηγούν δύο ώρες περίπου για να φτάσουν στο πλησιέστερο κατάστημα ή βενζινάδικο! Εντάξει, είμαστε ακόμα στην Ελλάδα, όμως, και σε αυτή τη δίωρη διαδρομή από το σπίτι στο κατάστημα, οι κάτοικοι της περιοχής έχουν τέσσερις ταβέρνες στη διάθεσή τους!
Η Αργιθέα, η οποία έδωσε το όνομά της στο διαγωνισμό, είναι μια περιοχή στο βόρειο τμήμα των Αγράφων και η μεγαλύτερη απόσταση του αγώνα – 30 χλμ. – αν και περιέχει έξι εξαιρετικές κορυφές, δεν έχει παρά τη μορφή ενός εξαιρετικά μικρού κύκλου στον χάρτη των Αγράφων. Επιπλέον, ο κύριος διοργανωτής του διαγωνισμού σχεδίασε εύκολα –και υλοποίησε  ως δύο ξεχωριστά πρότζεκτ– τις διαδρομές: Άγραφα 150 km και Άγραφα 300 km, διαμένοντας ακόμα στην πιο άγρια ​​περιοχή της Ελλάδας. Μπορεί τα Άγραφα να μην είναι τα ψηλότερα (ξεπερνούν ελαφρώς τα 2.000 μ.), αλλά οι απότομες πλαγιές τους και οι πολύ βαθιές κοιλάδες των ποταμών κάνουν την περιοχή εξαιρετικά δύσβατη. Επομένως, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η λαϊκή ετυμολογία μεταφράζει το όνομα Άγραφα ως α-γράφα, που σημαίνει απερίγραπτο. Και πράγματι, τα Άγραφα δεν έχουν ακόμη ανακαλυφθεί πλήρως. Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να το παρουσιάσουμε λίγο από την οπτική γωνία ενός δρομέα και ταυτόχρονα εξερευνητή. 

Olympus
Mythical Trail

Celebrating the Heat
OMT-100
Olympus Mythical Trail is considered the most difficult mountain race in Greece. The route leads around the entire massif, partly along old, forgotten paths, brought back to life by the organizers.

READ MORE

Πώς να διοργανώσετε εναν αγώνα ορεινού τρεξίματος στην Ελλάδα

Πήγα στον Ορεινό Αγώνα της Αργιθέας κυρίως λόγω του κύριου διοργανωτή. Ο Σωτήρης Φιλίππου είναι η τέλεια ενσάρκωση ενός Έλληνα διοργανωτή ορεινού αγώνα και ενός πολύ καλού δρομέα. Τι κάνει λοιπόν ένας τέτοιος διοργανωτής στην Ελλάδα; Δεν αντιμετωπίζει τα περισσότερα από τα προβλήματα που κρατούν τους διοργανωτές σε άλλες χώρες ξύπνιους τη νύχτα. Ο Έλληνας διοργανωτής ορεινού αγώνα ανοίγει και καθαρίζει ο ίδιος τα μονοπάτια. Χωρίς αυτό το άνοιγμα των μονοπατιών, ο αγώνας δεν θα γινόταν. Όλα τα ελληνικά βουνά είναι άγρια, η τουριστική κίνηση ελάχιστη και τα μονοπάτια κατάφυτα εν ριπή οφθαλμού. Ακόμη και σε αυτό το φόντο, τα Άγραφα μοιάζουν με μια εντελώς άγνωστη και απρόσιτη γη. Η ύπαρξη κοπαδιών προβάτων στο παρελθόν είναι γεγονός, Ωστόσο, η βοσκή εξαφανίστηκε πριν από αρκετές δεκαετίες, και χωρίς αυτήν, τα μονοπάτια έπαψαν να υπάρχουν. Ο Σωτήρης επινόησε αυτόν τον αγώνα, εγκαταστάθηκε μόνιμα στα Άγραφα και εδώ και δύο χρόνια αναζητά παλιά μονοπάτια, τα καθαρίζει και κυρίως τα φτιάχνει από την αρχή και δεν τα αφήνει να γεμίσουν με γρασίδια και θάμνους. Επίσης, ψάχνει συνεχώς για νέα, πιο ελκυστικά θραύσματα, ανακαινίζει και εξασφαλίζει υδροληψίες (υπάρχουν πολλές εδώ), ακόμη και χτίζοντας νέες «καλύβες βοσκών» από πέτρα, τώρα ως καταφύγιο για λίγους τουρίστες. Πώς μπορείτε να μην υποστηρίξετε έναν τέτοιο ενθουσιώδη λάτρη του βουνού που είναι απόλυτα αφοσιωμένος στο να εργάζεται για τους άλλους; 

Peloponnese

by Bike
Peloponnese
Five weeks of cycling. 1,435 km and over 17,000 meters of elevation. In a sports or tourist sense, it’s not a feat; however, it was not about records, but about being on the road and enjoying the other world.

READ MORE

Argithea Mountain Race

Τι προσφέρει λοιπόν το Argitea Mountain Race; Υπάρχουν τρεις αποστάσεις για να διαλέξετε, συν μια διαδρομή που κινείται μόνο σε ανηφόρα (vertical) καθως και ένας αγώνας για παιδιά . Παρά το γεγονός ότι ήμουν κουρασμένος από το διήμερο κατάκτησης του περάσματος του Αγίου Νικολάου, αποφάσισα να ξεκινήσω με τη διαδρομή vertical  το Σάββατο και να τρέξω και την μεγάλη διαδρομή Argithea Skyrace 30 km την Κυριακή. Φυσικά, από αθλητική άποψη, δεν ήταν η καλύτερη απόφαση. Ένα κατακόρυφο 700 μέτρων (πάνω από 3,6 χλμ.) την παραμονή ενός μεγάλου διαγωνισμού δεν είναι ποτέ η καλύτερη μορφή ξεκούρασης πριν την εκκίνηση, αλλά ήταν η πρώτη μου φορά στα Άγραφα και ανυπομονούσα να αρχίσω να τα γνωρίζω καλύτερα. Το τρέξιμο είναι ο καλύτερος τρόπος να γνωρίσεις μια περιοχή. Άλλωστε, ήρθαν και οι φίλοι μου και το να τρέχω μαζί με την Παναγιώτα είναι πάντα μεγάλη χαρά. Η διαδρομή ξεκινά από το χωριό Πετρίλο, βαθιά μέσα στην κοιλάδα και οδηγεί κάπου στις πλαγιές του βουνού Αφορισμένη, σε ένα μέρος χωρίς τίποτα το ιδιαίτερο, εκτός από μια εκπληκτική θέα προς όλες τις κατευθύνσεις. Σαν να είχε μετρήσει ο διοργανωτής ακριβώς 700 μέτρα άνοδο και αποφάσισε να μας γλιτώσει από μεγαλύτερα μαρτύρια, αποφασίζοντας ότι τα 700 μέτρα ήταν ακριβώς ό,τι χρειαζόταν για ένα τέλειο ζέσταμα την πρώτη μέρα του αγώνα. 

Lakos Vertical

Η διαδρομή είναι απότομη στην αρχή και διέρχεται μέσα από πυκνό ελατόδασος. Προς το τέλος, το μονοπάτι πλαταίνει, υπάρχει μια έντονα πράσινη θάλασσα από γρασίδι, διάσπαρτη με περιστασιακές συστάδες δέντρων. Ένα τοπίο που γνωρίζω καλά από πολλά μέρη όπου το δάσος επιστρέφει σε μέρη που κάποτε είχαν πάρει τα αιγοπρόβατα, αλλά εξακολουθεί να προκαλεί εκπληκτική εντύπωση. Ειδικά από τη στιγμή που υπάρχουν λίγα δέντρα εδώ- κυριαρχούν ανθισμένα λιβάδια- τίποτα δεν εμποδίζει τη θέα. Τόσο στο δάσος όσο και ψηλότερα, στην αλπική ζώνη, ακολουθούμε ένα στενό, καλοδιατηρημένο μονοπάτι (ανοιγμένο λίγες εβδομάδες νωρίτερα). Η διαδρομή είναι μόλις 3,6 χλμ., οπότε τρέχουμε συνέχεια, ακόμα και στα πιο απότομα σημεία, και ακόμα πιο γρήγορα προς το τέλος, γιατί η κλίση γίνεται αρκετά μικρότερη προς τον τερματισμό. Στο τέλος, με την Παναγιώτα διασκεδάζουμε πολύ, γιατί βλέποντας την γραμμή τερματισμού και τους φίλους μας να μας επευφημούν, αγωνιζόμαστε για να φτάσουμε πρώτοι.

Αυτός ο αγώνας vertical της πρώτης ημέρας, αντανακλά τέλεια αυτό που συνάντησα στα Άγραφα κατά τη διάρκεια του κύριου αγώνα την Κυριακή και για τις επόμενες μέρες, όταν περιπλανήθηκα στις διαδρομές, αδυνατώντας να αποχωριστώ ένα τόσο καταπληκτικό μέρος: βαθιές κοιλάδες καλυμμένες με τεράστια κωνοφόρα δέντρα και ένας απέραντος ουρανός απο πάνω. Όλα καταπράσινα, γιατί παντού υπάρχουν πολλά νερά, πηγές και ποταμάκια.
Αν αυτή η εικόνα δεν σας θυμίζει την κλασική Ελλάδα, όντως δεν είναι. Ακόμη και οι βυθοί των κοιλάδων των ποταμών στην καρδιά των Αγράφων βρίσκονται πολύ ψηλά, περίπου 1000 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, και γι’ αυτό δεν υπάρχουν φυλλοβόλα δάση εδώ. Δεν υπάρχουν επίσης τζιτζίκια, πορτοκάλια, ελιές ή αβοκάντο. Ωστόσο, υπάρχουν πολλά κεράσια που μόλις ωριμάζουν και η θερμοκρασία τον Ιούνιο ήταν πολύ πιο μέτρια από ό,τι στις πεδιάδες. 

Tsimi Peak (1911, right) on the Argithea Skyrace route. The mountain in the background is Karava (2184) - the highest peak of all Agrafa

Phaistos Disk

The messenger of the forgotten world
Phaistos Disk
Phaistos Disk is round in shape, approx. 16 cm in diameter and 1.5 to 2.1 cm thick. It is made of clay with spirally arranged signs on both sides. There are exactly 241 of them, including 45 unique ones.

READ MORE

Argithea Skyrace

Η κυριακάτικη εκκίνηση της κύριας απόστασης των 30 χιλιομέτρων (και όλες οι υπόλοιπες αποστάσεις) βρίσκεται επίσης στο Πετρίλο, αλλά σε διαφορετικό μέρος, πιθανότατα πιο σημαντικό, επειδή υπάρχουν περισσότερα κτίρια εδώ, και βρίσκεται η βάση αγώνων και η γραμμή τερματισμού. Το αρχικό κομμάτι της διαδρομής συμπίπτει σε μεγάλο βαθμό με την διαδρομή vertical του Σαββάτου. Το μόνο πράγμα που διαφέρει είναι το ξεκίνημα από την άλλη πλευρά της κοιλάδας, οπότε πρώτα τρέχουμε χαμηλά και περνάμε ποτάμι. Στα επτακόσια μέτρα κάθετου κέρδους, προσθέτουμε 100 επιπλέον στην αρχή. Επιπλέον, η ανηφόρα δεν τελειώνει κάπου στην πλαγιά όπως χθες, τρέχουμε ακόμη πιο ψηλά μέχρι την κορυφή Τσμι. Αυτό μας δίνει μια ανάβαση 1.000 μέτρων στην αρχή, σε μια απόσταση περίπου 8 km! Σαν το ξεκίνημα αγώνα με γοργό ρυθμό δεν έχει!
Παραδόξως, δεν τα πάω τόσο καλά όσο την προηγούμενη μέρα. Δεν τρέχω πλέον όλα τα απότομα τμήματα, παλεύω να μείνω ακριβώς πίσω από τη σύντροφό μου στο τρέξιμο Παναγιώτα και προσπαθώ απεγνωσμένα να εξοικονομήσω δυνάμεις για τις καταβάσεις. Το Argithea Skyrace μερικές φορές διαφημιζόταν ως αγώνας έξι κορυφών. Δεν υπάρχει περίπτωση να μετρήσω αυτές τις έξι κορυφές, μου φαίνεται ότι είναι πολύ περισσότερες ή πολύ λιγότερες, αλλά το μέτρημα είναι λίγο δύσκολο γιατί σε αρκετές περιπτώσεις δεν τρέχουμε στις ίδιες τις κορυφές, διασχίζοντας απότομες πλαγιές. Μάλιστα, στη μνήμη μου έχουν μείνει μόνο δύο τεράστιοι ορεινοί όγκοι: ο αρχικός Τσμι (1911), με ανάβαση 1000 μέτρων και το Βουτσικάκι (2154) στο 20ο χιλιόμετρο του αγώνα, με μια σύντομη αλλά παράλογα απότομη ανάβαση. Ανάμεσά τους υπήρχε  πολύ τρέξιμο, 12 km, σχετικά επίπεδο (αφού το Strava μου λέει ότι το χαμηλότερο σημείο σε αυτό το τμήμα είναι στα 1.472 μέτρα) ανοιχτό χώρο με υπέροχη θέα προς όλες τις κατευθύνσεις και ατελείωτες αποχρώσεις πράσινου. Τα μονοπάτια είναι μαλακά, μερικές φορές είναι απλώς κομμένο γρασίδι στο μέρος που τρεχουμε, οπότε τρέχουμε λες και βρισκόμαστε μέσα σε ένα μεγάλο λιβάδι. Στο σημείο αυτό βρίσκονταν αρκετοί φωτογράφοι, οπότε μας άφησαν μια πολύ όμορφη ανάμνηση.

Panagiota and me on the last meters of Lakos Vertical

#save_agrafa

Save Agarafa social movement has become one of the most important grass-roots protests against the destruction of nature in Greece. Thousands of activists, local residents and local authorities are constantly protesting against the plans of the government and private investors who want to build huge wind farms (650 windmills) in Agrafa, irretrievably destroying this landscape, unique on a Greek and European scale.

Δεν έχω πολλή δύναμη, αλλά καταφέρνω να προσπεράσω λίγους αθλητές στην κατάβαση. Ωστόσο, το Βουτσικάκι που προαναφέρθηκε μου ρούφηξε σχεδόν όλη μου την ενέργεια. Παρακολουθώ αβοήθητος καθώς άλλοι ανταγωνιστές με προσπερνούν. Η προσέγγιση έχει μήκος μόλις 950 μέτρα και υψομετρική διαφορά 300, αλλά μου παίρνει πάνω από 28 λεπτά για να την ολοκληρώσω. Επαινώ τον Σωτήρη στο μυαλό μου, για το γεγονός οτι ακολουθεί  μόνο κατηφόρα. Και πράγματι, από το Βουτσικάκι είναι σχεδόν 10 χλμ. μέχρι τον τερματισμό. Και πάλι, 1000 μέτρα υψομετρική διαφορά, αλλά μόνο κάθοδος. Στην αρχή, ένα στενό, απότομο και σχεδόν αόρατο μονοπάτι, μετά (σύμφωνα με τον διοργανωτή) το καλντερίμι – ένας παραδοσιακός ελληνικός πέτρινος δρόμος, αλλά μάλλον ο πιο κακοδιατηρημένος από όλους αυτούς που έτρεξα στο Αιγαίο. Τέλος ένα δάσος και ένας χωματόδρομος, ο οποίος τρέχεται εξαιρετικά γρήγορα. Επίσης, το τελευταίο τμήμα του χωριού είναι παραδοσιακά συναρπαστικό, κατά μήκος ενός στενού πέτρινου μονοπατιού που στριφογυρίζει ανάμεσα στα σπίτια με τέτοιο τρόπο που είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι υπάρχει πέρασμα γύρω από τη στροφή. Τα τελευταία μέτρα είναι ένα απόλυτο «αστείο» του Σωτήρη – για να φτάσεις στον τερματισμό πρέπει να ανέβεις είκοσι απότομα σκαλοπάτια μέχρι την κεντρική πλατεία του Πετρίλου!  Τερματίζω μετά από 4 ώρες και 34 λεπτά, παίρνοντας την 17η θέση από τους 125 δρομείς που τερμάτισαν τον αγώνα.  Είναι ενδιαφέρον ότι η εφαρμογή Strava βαθμολογεί την απόδοσή μου ελαφρώς καλύτερα από εμένα. Αποδεικνύεται ότι μου πήρε ακριβώς 1 ώρα και 17 δευτερόλεπτα για να τρέξω από το Βουτσικάκι ως τον τερματισμό, που είναι το 5ο καλύτερο αποτέλεσμα μεταξύ όλων των αγωνιζομένων. 

Τριγύρω τα Άγραφα

Έμεινα στα Άγραφα τις επόμενες τέσσερις μέρες. Ο λόγος ήταν για να βοηθήσω στον καθαρισμό των μονοπατιών, αλλά πραγματικά εκεί ήταν το μέρος που ήθελα να βρίσκομαι. Περπάτησα/έτρεξα ξανά όλη τη διαδρομή Argithea Skyrace, τόσο προς την ίδια, όσο και προς την αντίθεση κατεύθυνση. Έτρεξα την απότομη ανάβαση από την κορυφή Βουτσικάκι, που με δυσκόλεψε τόσο πολύ στον αγώνα, σε 17 λεπτά. Άκουσα τις ιστορίες του Σωτήρη, παρακολούθησα τεράστιες τσουλήθρες που μερικές φορές δημιουργούν μεγάλες λίμνες στην περιοχή, επισκέφτηκα τοπικές ταβέρνες και γνώρισα κόσμο. Χάρηκα που αυτή τη φορά έπρεπε μόνο να κατηφορίζω με το ποδήλατό μου, μάλιστα τόσο πολύ που έπρεπε να χρησιμοποιώ φρένο για να μην προσπεράσω αυτοκίνητα.
Κατά τη διάρκεια αυτής της κατάβασης ένιωσα, οτι όσο περισσότερο κατέβαινα , τόσο πιο πολύ ζέσταινε. Στους θεσσαλικούς κάμπους είχε 35 βαθμούς στη σκιά και τα τζιτζίκια έστηναν χορό. Βρισκόμουν πάλι στην πραγματική Ελλάδα. Και είχαν ήδη αρχίσει να μου λείπουν τα Άγραφα. 

Argithea Mountain Race
Απόσταση: 30 χλμ.
Υψομετρικό κέρδος: +2000/-2000 m.
Ημερομηνία: 15-16 Ιουνίου 2024.
Πρόσθετες αποστάσεις: 13 km, +700 m; 5 km, +100 m; Κάθετα +700 μ
Έναρξη/Τερματισμός: Πετρίλο/Άγραφα, Ελλάδα. 

Group of friends after finishing Lakos Vertical, the first day of the Argithea Mountain Race

MORE POSTS ABOUT RUNNING IN THE MOUNTAINS

Lost Trail

On Forgotten Paths on Olympus

Running competition in Greece

Subjective guide

My 55 Peaks

Running all 2000+ peaks on Olympus

YOU MAY ALSO LIKE

Glistrokoumaria - Greek Strawberry Tree

APRIL 17, 2021

Lost Trail - on Forgotten Paths on Olympus

SEPTEMBER 21, 2021

Zvara - about music, dance and Zagori...

OCTOBER 24, 2022

Scroll to Top